Snaren vervangen op je Homestead akoestische gitaar

Snaren, een van de essentiele onderdelen van je gitaar

Behalve het bovenblad van een gitaar zijn de snaren ook een cruciaal onderdeel. Terwijl het bovenblad de kleur van de toon (warm, sprankelend), het volume en de sustain (lengte van de toon) bepaalt, hebben de gitaarsnaren ook invloed op deze geluidskenmerken. Het type snaren (materiaal, dikte, en merk) en de conditie (staat en leeftijd) bepalen het geluid dat een gitaar produceert. Het type van de snaren wordt in een aparte blog behandeld. Deze blog gaat over wanneer je de snaren moet vervangen en hoe je dit doet op je Homestead gitaar.

Wanneer moet je je gitaarsnaren vervangen?

Het korte antwoord is: wanneer de gitaarsnaren minder geluid produceren dan ze zouden moeten. Als het geluid van de snaren dof klinkt en minder “rinkelt” (kortere sustain), is dit een teken dat je de snaren moet vervangen voor een beter gitaargeluid.

De verminderde geluidskwaliteit van de snaren is vaak zichtbaar aan hun conditie. Als je roest, oxidering of verkleuring ziet, is dat een zichtbaar teken dat de snaren vervangen moeten worden. Vooral roest en oxidering op de snaren zijn een oorzaak van verminderd geluid. Een ander zichtbaar teken is als de coating of wikkeling van de (gewikkelde) snaren is afgebroken. Als de coating of wikkeling van een snaar beschadigd is, kunnen de tonen die de snaar produceert niet optimaal zijn en kan dit tot buzz-geluiden leiden.

Een andere indicatie is dat de snaren niet lekker aanvoelen tijdens het spelen. Als je voelt dat je vingers minder soepel bewegen over de snaren boven de toets, of dat de snaren stugger aanvoelen bij het aanslaan, is het tijd om ze te vervangen.

Wat moet je voorbereiden om gitaarsnaren te vervangen?

Essentieel:

Een nieuwe set snaren
Stemapparaat (niet nodig als je absoluut gehoor hebt, anders kun je één van de gratis apps gebruiken of één van de vele beschikbare merken en modellen op de markt)

Belangrijk voor het welzijn van je gitaar:

Een egale werkplek waar je je gitaar kunt neerleggen, zoals een tafel
Een beschermende mat of (hand)doek voor je gitaar om op te leggen
Een neksteun voor je gitaar, dit kan een speciale nekstand voor gitaren zijn of gewoon een opgerolde handdoek of een stapeltje boeken
Een extra doek om het bovenblad te beschermen en eventueel te poetsen
Kniptang voor het verwijderen van het overtollige deel van de snaar. Zonder kniptang kun je het overtollige deel van de snaren laten zitten, maar het is handig om ze weg te knippen zodat ze niet in de weg zitten tijdens het spelen.
Schoonmaak- en poetsmiddelen voor je gitaar, zoals fretboardolie, schoonmaakspray, waxmiddel

Niet nodig, maar wel handig (voor het welzijn van je hand en pols):

Een pegwinder om de snaren op de stemmechaniekjes te draaien, handmatig of elektrisch
Brugpen trekker (soms in combinatie met de handmatige pegwinder)
Langbektang, een hulpmiddel om te voorkomen dat het scherpe uiteinde van de snaren je hand verwondt of de gitaar beschadigt bij het losmaken van de snaren van de stemmechanieken

Hoe je je snaren vervangt:

Leg je gitaar op een egale werkplek met een beschermende mat of (hand)doek tussen de gitaar en het oppervlak van de werkplek. Zet de neksteun tussen de werkplek (het tafelblad) en de nek van de gitaar. Zo nodig leg je een doek tussen het bovenblad en de snaren.
Draai de stemmechanieken los, van buiten naar binnen, zodat de druk op de topkam gelijkmatig wordt verdeeld. De volgorde kan bijvoorbeeld zijn: 6e, 1e, 5e, 2e, 4e, 3e, of 1e, 6e, 2e, 5e, 3e, 4e. Ongelijke druk kan ervoor zorgen dat de topkam loskomt. Bij een gesloten gitaarkop hoeft de wikkeling bij de stemmechaniek niet helemaal losgedraaid te worden. Bij een open gitaarkop (slotted) is dit wel nodig.
Trek de brugpennen uit de brug.
Verwijder de snaren één voor één van de brug en de stemmechanieken.
Maak de gitaar schoon, indien nodig. Nu heb je beter toegang tot het bovenblad, vooral het gedeelte tussen het klankgat en de brug van de gitaar. Maak ook de toets schoon en behandel deze met een speciaal middel voor de toets. Vergeet niet de kop van de gitaar; zonder de snaren is het hele gedeelte van de kop gemakkelijker schoon te maken.
Plaats de nieuwe snaren één voor één, van binnen naar buiten. De volgorde kan bijvoorbeeld zijn: 3e, 4e, 2e, 5e, 1e, 6e, of 4e, 3e, 5e, 2e, 6e, 1e.
Begin bij de brugkant en steek het baluiteinde van de snaar in de brug, met de brugpen er vlak achter. Zodra de brugpen helemaal in is gedrukt, houd je de pen vast en trek je de snaar rustig omhoog. Het doel is dat het baluiteinde zich onder de brug vastzet. Als het niet meteen lukt, probeer het dan rustig opnieuw.
Zorg ervoor dat de gaten van alle stemmechanieken in de juiste richting staan (naar de inkepingen van de snaar bij de topkam) voordat je de snaren plaatst.
Je kunt ervoor kiezen de snaren eerst te knippen voordat ze in de stemmechanieken worden gewikkeld, of later knippen. Als je de snaren wilt knippen vóór het wikkelen, meet dan de lengte van de snaren af. Zorg voor een extra lengte van ongeveer 6 cm ten opzichte van de stemmechaniekpin waar de betreffende snaar in moet. Het risico van deze methode is dat de snaren (vooral de gecoate snaren) gemakkelijker los kunnen schieten tijdens het vastdraaien van de snaren. De andere optie is om het overtollige deel van de snaren later af te knippen (zie stap 11).
Steek de andere kant van de snaar in het gat van de stemmechaniek. Let erop welke snaar bij welk stemmechaniek hoort.
- Houd een lengte van 6 cm aan voor de wikkeling van de snaren, zoals beschreven in punt 9. Het voordeel van de 6 cm methode is dat de snaren meestal zo’n drie wikkelingen om de stemmechaniek hebben. Te veel wikkelingen beïnvloedt het geluid enigszins negatief. Te weinig wikkelingen geeft onvoldoende houvast. Drie wikkelingen is optimaal (zie de afbeeldingen hieronder).
- Bij een open kop, wikkel de snaren zodat ze zo recht mogelijk zijn in de richting van de snaren op de toets. Dit zorgt voor minder druk op de topkam en voorkomt beschadiging. Dus bij de 1e en 6e snaren wikkel je naar buiten, bij de 2e t/m 5e snaren naar binnen.
- Bij een gesloten kop doe je één wikkeling boven het gat van de stemmechaniek en daarna een onder de gat. Dit zorgt voor grip op de snaar, zodat deze niet gemakkelijk loskomt of wegglijdt uit het paalgat.
- Bij dunnere snaren (zoals de 1e, 2e, en soms 3e snaar) kan de coating de snaren gladder maken, waardoor ze makkelijker uit het paalgat glijden. Om dit te voorkomen, kun je deze snaren met een lock-wrap systeem of klemwikkeling bevestigen. Zie verder hieronder de afbeeldingen van verschillende wikkelingen.
Voordat de snaren gestemd zijn, knip je het overtollige deel van de snaren af. Laat ongeveer 3-5 mm over bij het paalgat, als marge voor het geval de snaren verder wegglijden. {Tip: draai de stemmechaniekknoppen zo nodig terug om een betere en veiligere hoek te krijgen voor het knippen van de overtollige snaren.}
Stem de snaren. Trek de gestemde snaren één voor één aan om het vestigen van de snaren te versnellen. Hou bij het stemmen met een vinger de brugpen in de brug om te voorkomen dat die eruit schiet. Stem de snaren nogmaals. Gedurende de eerste 15 tot 30 minuten van het spelen kunnen de net geplaatste snaren nog ontstemd raken, dus stem ze zo nodig opnieuw.

Verschillende types van snaarwikkelingen:

1.Normale wikelling

Normale wikkeling van boven naar beneden

2. Klemwikkeling

De uitgaande snaar is vastgeklemd door de wikkeling, de eerste wikkeling is boven het gat van de stemmechaniek en de rest onder het gat.

3. Lock wrap

De overtolige snaar word vastgeklem onder de eerste wikkeling van de snaren. Dit doe je door de overtollige snaar te haken aan de andere kant van de snaar.

Hier zijn de volgorder om en lock wrap te wikkellen.